Şüpheli Ticari Alacaklar Nedir?
Şüpheli ticari alacaklar, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 323’üncü maddesinde hüküm altına alınmıştır. Şüpheli ticari alacaklar için değerleme gününün tasarruf değerine göre pasifte karşılık ayrılabilir. Bu karşılığın hangi alacaklara ait olduğu karşılık hesabında gösterilmelidir.
Şüpheli Ticari Alacak Ayırmanın Şartları Nelerdir?
- Öncelikli olarak, şüpheli ticari alacak ayırabilmek için ilgili alacağın ticari ve zirai (tahakkuk esası) kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesiyle ilgili olması zorunludur.
- Bunun yanında, ilgili alacağın daha önce hasılat hesaplarına/gelir hesaplarına kayıt edilmesi/yansıması gerekmektedir.
- Dava ve icra takibine başlanıldığı yıl karşılık ayrılması gereklidir. Sonraki yıllarda karşılık ayırılamaz. (Vergi idaresinin görüşü bu yöndedir, farklı mahkeme kararları da vardır)
- Çeklerin bankalarca ödenmek durumunda olunan garanti tutarları için karşılık ayırılamayacaktır.
- 284 No.lu Tebliğe göre, karşılık ayırılabilmesi için mahkemede davaya başlanılması ve icrada ödeme emrinin borçlu tarafından tebellüğ edilmesi gerekmektedir.
- İflas Masasına kayıt edilmesi de icra safhası olarak görülür. (Alacağın iflas masasına kayıt edilmesi gereklidir)
- Alacağın vadesinin gelmiş olması gereklidir. İflasın açılması durumunda da alacak muaccel olur.
Küçük Alacaklar Nelerdir?
- Avukatlık Ücretleri,
- Posta Masrafları,
- Noter Masrafları,
- Yargı Harçları (Yargı harçlarının toplamı dikkate alınır)
Alacak İçin Sigorta Yapılmış İse Karşılık Ayrılır mı?
Ticari veya zirai alacak için sigorta yapılmış ise bu alacak teminatlı sayılacağı için söz konusu alacak için karşılık ayrılamayacaktır.
Verilen Sipariş Avansları İçin Karşılık Ayrılır mı?
İVDB’nın 2015 Tarih ve 627 sayılı özelgesine göre, ileride teslim alınacak bir mal veya hizmet için sipariş avansı niteliğinde ödemeler ticari faaliyetin devamı için yapılması ve bu tür ödemelerin VUK’un 323’üncü maddedeki şartları taşıması koşuluyla karşılık ayırabilir.
Şüpheli Ticari Alacaklarda Karşılık Ayırmak Zorunlu mudur?
Şüpheli ticari alacaklar için karşılık ayırmak vergi mevzuatına göre zorunlu değildir.
Serbest Meslek Kazancı Elde Edenler Karşılık Ayırabilir mi?
Serbest meslek kazancı elde edenler için tahsil esası geçerli olduğu için bu kişiler şüpheli ticari alacak ayırılmayacaktır.
Karşılık Ayırmada KDV’nin Durumu Nedir?
Karşılık ayırırken KDV dahil tutar üzerinden karşılık ayrılmalıdır. Ancak, söz konusu KDV tutarının kayıtlara girmesi ve beyan edilmesi gerekmektedir.
Kur Farkları İçin Karşılık Ayırılır mı?
Asıl alacağa bağlı kur farkları içinde karşılık ayırabilir.
Teminatlı Alacakların Durumu Nedir?
Teminatlı alacaklarda bu karşılık teminattan geri kalan miktara inhisar eder. Yani alacağın teminat altına alınan kısmının şüpheli hale geldiğinden bahisle karşılık ayrılamaz. Şüpheli alacakların sonradan tahsil edilen miktarları tahsil edildikleri dönemde kar-zarar hesabına intikal ettirilir.
Şahsi Kefalet Teminat Durumunda Karşılık Ayırılması Nasıl Olur?
Eğer alacak için şahsi kefalet alınmış ise karşılık ayırabilmek için hukuki sürecin başlaması yeterli olmayıp, şahsi kefalete de karşı takip yapılarak, şahsi kefalete karşı yapılan takibinde semeresiz kalması gereklidir.
Aciz Vesikasına Bağlı Alacaklar İçin Karşılık Ayrılır mı?
Aciz vesikasına bağlı alacaklar için değerleme gününde tasarruf değerleri üzerinden karşılık ayrılabilecektir.
İştiraklerden Olan Alacaklara Karşılık ayırılabilir mi?
İştiraklerden olan alacaklar ticari ve zirai faaliyetle ilgili mal ve hizmet satımından kaynaklanıyorsa, 323’üncü maddedeki şartların sağlanması koşuluyla karşılık ayrılabilecektir.
Holdinglerden Olan Alacaklar İçin Karşılık Ayrılabilir mi?
Kurumlar Holdinglerden veya diğer kurumlara kredi sağlama veya kefalet gibi alacaklar için karşılık ayıramazlar.
Kamu Kurumlarından Olan Alacaklara Karşılık Ayırılabilir mi?
Kamu kurum ve kuruluşları ile Belediyelerden olan alacaklara karşılık ayrılamayacaktır. (Vergi idaresinin görüşü) Ancak, Danıştay bazı durumlarda kamu kurum ve kuruluşlarından olan alacaklara da karşılık ayırabileceği yönünde kararlar vermiştir.
Alacağın Şüpheli Hale Gelmesi Muhasebe Kaydı
128-Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı
120-Alıcılar Hesabı
Dava Açılması ve İcra Takibinin Başlaması Muhasebe Kaydı
654-Karşılık Giderleri
129-Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılık Hesabı
Daha Sonra Kısmi Tahsilat Olursa Muhasebe Kaydı
102-Bankalar vs.
129-Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılık Hesabı
644-Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı
128-Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı
Tahsilat Yapılmazsa Muhasebe Kaydı
129-Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılık Hesabı
128-Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı