Tarhiyat Sonrası Uzlaşma
Tarhiyat sonrası uzlaşma, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun Ek 1. maddesine göre, mükellefler hakkında ikmalen, re’sen veya idarece tarh edilen vergilerle bunlara ilişkin vergi ziyaı cezaları ile 2023 yılından itibaren 15000-TL’yi (2024 yılı için 23.000-TL) aşan usulsüzlük ile özel usulsüzlük cezaları (359 uncu maddede yazılı fiillerle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi halinde tarh edilen vergi ve kesilen ceza ile bu fiillere iştirak edenlere kesilen ceza hariç) için uzlaşmadan yararlanabilir.
Tarhiyat sonrası uzlaşmada tahakkuk edecek miktarları üzerinden, vergi ziyaına sebebiyet verilmesinin kanun hükümlerine yeterince nüfuz edememekten ya da 369. maddede yazılı yanılmadan kaynaklandığının veya bu Kanunun 116, 117 ve 118 inci maddelerinde yazılı vergi hataları ile bunun dışında her türlü maddi hata bulunduğunun veya yargı kararları ile idarenin ihtilaf konusu olayda görüş farklılığının olduğunun ileri sürülmesi durumunda, idare bu bölümde yer alan hükümler çerçevesinde mükellefler ile uzlaşabilir. Tarhiyat öncesi uzlaşma ile tarhiyat sonrası uzlaşma arasında bazı farklılıklar bulunmaktadır.
Tarhiyat Sonrası Uzlaşma Nasıl ve Ne Zaman Yapılır?
Uzlaşma konusu verginin matrah farkları itibariyle bölünebildiği durumlarda uzlaşma sadece toplam matrah farkının bu bölümüne isabet eden vergi kısmı için de yapılabilir. Uzlaşma talebi vergi ihbarnamesinin tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde yapılır.
Tarhiyat Sonrası Uzlaşma Sağlanamazsa Ne Olur?
Uzlaşmanın vaki olmaması veya uzlaşmanın temin edilememesi halinde, sonrasında yeniden uzlaşma talebinde bulunulamaz. Uzlaşmanın vaki olmadığına dair tutanağa idarenin nihai teklifi yazılır. Mükellef dava açma süresinin sonuna kadar teklif edilen vergi ve cezayı kabul ettiğini yazılı olarak bildirirse, bu takdirde uzlaşma sağlanmış sayılır.
Uzlaşma Komisyonlarının Kesinliği
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun ek 6’ncı maddesine göre, uzlaşma komisyonlarının tutacakları uzlaşma tutanakları kesin olup, gereği ilgili vergi dairelerince derhal yerine getirilmelidir. Mükellef veya adına ceza kesilen kişi veya kurum, üzerinde uzlaşılan ve tutanakla tespit olunan hususlar hakkında dava açamaz ve hiçbir mercie şikayette bulunamaz.
Tarhiyat Sonrası Uzlaşmaya Dava Açma
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun ek 7’ncı maddesine göre, müddeti içinde uzlaşma talebinde bulunan mükellef veya ceza muhatabı uzlaşma talep ettiği vergi veya ceza için, ancak uzlaşma vaki olmadığı takdirde dava açma yoluna gidebilir. Uzlaşma sağlanırsa hiçbir şekilde dava açılamaz.
Mükellef veya ceza muhatabı aynı vergi veya ceza için uzlaşma talebinden önce dava açmışsa dava, uzlaşma işleminin sonuca bağlanmasından önce vergi mahkemelerince incelenmez; herhangi bir sebeple incelenir ve karara bağlanırsa bu karar hükümsüz sayılır.
Uzlaşmanın vaki olması halinde mükellef, üzerinde uzlaşılan vergi ve cezaya (bunlardan birisi üzerinde uzlaşılmış olsa dahi her ikisine); adına sadece ceza kesilmiş bulunan, üzerinde uzlaşılan işbu cezaya karşı dava açamaz.
Uzlaşmanın vaki olmaması halinde mükellef veya ceza muhatabı; tarh edilen vergiye veya kesilen cezaya, uzlaşmanın vaki olmadığına dair tutanağın kendisine tebliğinden itibaren genel hükümler dairesinde ve yetkili vergi mahkemesi nezdinde dava açabilir. Bu takdirde, dava açma müddeti bitmiş veya 15 günden az kalmış ise bu müddet tutanağın tebliği tarihinden itibaren 15 gün olarak uzar. Uzlaşmanın vaki olmaması halinde, yukarıdaki ikinci fıkra uyarınca durdurulmuş olan davanın görülmesine, keyfiyetin vergi dairesince işarı üzerine vergi mahkemesinde devam olunur.
Tarhiyat Sonrası Uzlaşma Durumunda Ödemeler Nasıl Yapılır?
213 sayılı Vergi Usul Kanununun ek 8’nci maddesine göre, uzlaşma konusu yapılan vergi ve cezalar;
1.Uzlaşma vaki olduğu takdirde, uzlaşma tutanağı vergi ve cezaların ödeme zamanlarından önce ilgiliye tebliğ edilmişse kanuni ödeme zamanlarında; ödeme zamanları kısmen veya tamamen geçtikten sonra tebliğ edilmişse ödeme süreleri geçmiş olanlar, uzlaşma tutanağının tebliğinden itibaren bir ay içinde;
2.Uzlaşma vaki olmadığı takdirde, bu Kanunun 112 ve 368 inci maddeleri hükümleri ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 27. maddesinin 8 numaralı bendi hükmü dairesinde;
ödenir. (özellikli durumları içerir)
Uzlaşma Talep Edenler VUK 376’dan Yaralanabilir mi?
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 376’ncı maddesine göre, vergi ve ceza indirimi uygulanan vergi ve cezalar hakkında uzlaşma hükümleri uygulanmayacaktır. Aynı Kanunun uzlaşma bölümü uyarınca üzerinde uzlaşılan vergi ve cezalar hakkında da 376. madde de bulunan vergi ve ceza indirim hükümleri uygulanmayacaktır.
Kaynak; 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu
