Doktorların Vergilendirilmesi
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 65’inci maddesinde, her türlü serbest meslek faaliyetinden elde edilen kazançların, serbest meslek kazancı olduğu hüküm altına alınmıştır. Serbest meslek faaliyeti ise sermayeden ziyade şahsi mesaiye ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan iş ve işlemlerin bir iş verene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılması olarak tanımlanmıştır.
Söz konusu hükme göre, doktorların çalışmaları gelir vergisi açısından genel olarak “serbest meslek kazancı” olarak tanımlanmıştır. Doktorların vergilendirmesi diş hekimlerinin vergilendirilmesiyle bire bir aynıdır. Ücret gelirlerinin beyanı tevkifatlı olup olmamasına ve/veya istisna sınırının alt ve üstünde olmasına göre değişecektir.
Buna göre, serbest meslek erbabı doktorlar/avukat/mimar/mali müşavir/veteriner, kendi nam ve hesabına çalışıyorsa elde ettiği kazanç, GVK’nın 2’nci maddesinde sayılan kazanç unsurlarının tespiti açısından serbest meslek kazancı; eğer başka bir işverene tabi olarak çalışıyorsa elde ettiği kazanç ücret kazancı olacaktır. Eğer doktorlar ortak bir şirket kurup sağlık işini yapıyorlarsa elde edecekleri kazanç, gelir unsuru açısından ticari kazanç olacaktır.
Doktorların Vergilendirilmesine Örnekler
Örnek1
Doktor Mehmet, özel hastanede ücretli doktor/iş gören olarak çalışmaktadır. Bu durumda Doktor Mehmet’in elde ettiği meblağ ücret geliri olacak ve GVK’nın 61 ila 63’üncü maddelerine göre tespit edilecek, aynı Kanunun 85 ve/veya 86’ncı maddelerine göre de beyan edilecektir.
Örnek2
Doktor Selim, herhangi bir işverenin emir ve talimatlarına göre çalışmayı sevmeyen bir kişilik yapısına sahiptir. Bu nedenle, kendi yazıhanesini açmaya karar vermiş ve İstanbul’un Ümraniye ilçesinde denize münhasır bir mahalde ofis kiralamış ve bir nevi kendi mesleğinin patronu olmuştur. Bu durumda, Doktor Selim’in elde ettiği kazanç, gelir vergisi açısından serbest meslek kazancı olacak, elde edilen kazancın vergilendirmesi de GVK’nın 65 ila 68’inci maddesine göre tespit edilecek ve aynı Kanunun 85 ila 86’ncı maddelerine göre beyan edilecektir.
Örnek3
Doktor Fatih, hem kendi yazıhanesini açmış, hem de özel bir hastanede doktor olarak çalışmaktadır. Bu durumda, doktor Fatih’in kendi yazıhanesinde elde ettiği kazanç serbest meslek kazancı olacak, özel hastaneden elde ettiği meblağda ücret olacak ve bu iki gelir unsurunu da mezkûr Kanunun 85 ila 86’ncı maddelerine göre toplu olarak beyan edecektir.
Örnek4
Doktor Abdullah, hem kendi yazıhanesini açmış hem de devlet hastanesinde doktor olarak çalışmaktadır. Bu durumda, Doktor Abdullah’ın kendi yazıhanesinde elde ettiği kazanç serbest meslek kazancı olacak, devlet hastanesinden elde ettiği meblağda ücret olacak ve bu iki gelir unsurunu da mezkûr Kanunun 85 ila 86’ncı maddelerine göre toplu olarak beyan edecektir.
Örnek5
Doktor Muhammet, hem kendi yazıhanesini açmış hem de devlet hastanesinde doktor olarak çalışmakta, hemde akşamları özel hastanede çalışmaktadır. Bu durumda, doktor Muhammet’in kendi yazıhanesinde elde ettiği gelir serbest meslek kazancı olacak, devlet hastanesi ile özel hastaneden elde ettiği gelirde ücret olacak ve bu iki gelir unsurunu da mezkûr Kanunun 85 ila 86’ncı maddelerine göre toplu olarak beyan edecektir.
Örnek6
Doktor Mehmet Selim kendi yazıhanesini açmış, aynı zamanda devlet hastanesinde doktor olarak çalışmakta, bunun yanında akşamları da özel hastanede çalışmaktadır. Ayrıca, D.Selim bir özel hastanenin de ortağıdır. Bu durumda, doktor Mehmet Selim’in kendi yazıhanesinde elde ettiği kazanç serbest meslek kazancı, devlet hastanesi ile özel hastanede elde ettiği gelir ücret kazancı, ortak olduğu özel hastaneden elde ettiği gelirde ticari kazanç olacak ve bu 4 farklı gelir unsuru ile kazancı da GVK’nın 85 ila 86’ncı maddelerine göre toplu olarak beyan edecektir.
