Şerefiye nedir?
Kamunun yaptığı alt yapı harcamaları sonucunda, bu alt yapının yapıldığı yerdeki gayrimenkullerin değerinin artması nedeniyle, bu gayrimenkul sahiplerinden belirli bir hesaplamaya göre alınan bedellere şerefiye denir. Peştemallık ile şerefiye uygulaması farklı esaslara bağlanmıştır.
Şerefiye uygulaması var mı?
Şerefiye teoride olmakla birlikte, hâlihazırda ülkemizde uygulaması yok denecek kadar az bir uygulamadır. Esasında gelişmekte olan ve alt yapı yatırımlarını henüz yeni tamamlayan ülkelerde eğer uygulanabilseydi önemli gelir kaynaklarından biri olabilirdi. Ancak, ülkemizde uygulanmadığı için alt yapı çalışmaların gelişmesi sonucu oluşan rant geliri kamuya geçmemiş toprak sahiplerinde kalmıştır. Esasında şerefiye uygulaması uygulanabilseydi toprak rantından haksız yere zengin olan sonradan görme bir topluluk oluşmazdı. Çalışmadan/emeksiz olarak elde edilen ve büyük bir gelir eşitsizliğe neden olan bu gelir, bu derece ahlaksız bir topluluk üretmeyecekti. Çünkü emeksiz ve çalışmadan rant üzerinden elde edilen gelirler, toplumdaki çalışma düzenini bozar ve diğer insanları daha fazla kazanmak için her yol mubah anlayışına sevk eder; hırsızlık ve yolsuzluğa neden olur.
