Ortalama fiyat esası
Ortalama fiyat esası nedir, ortalama fiyat esası nasıl belirlenir. Ayni cins ve nevideki mallardan sırasıyla değerleme işleminin yapıldığı dönem ve ayda veya bir önceki ayda ya da bir daha önceki ayda satışlar yapılmışsa, emsal bedeli yukarıda esaslara uymak şartıyla belli edilecek miktar ve tutar üzerinden tespit edilir. Bu yönteme ortalama fiyat esası denir.
Yukarıdaki şekilde ortalama fiyat esasi belirlenebilmesi için ilgili ayda satışı yapılan miktarın emsal bedeli belirlenecek malların miktarından % 25’ten daha az olmaması gerekir.
Ortalama fiyat esası, 213 sayılı Vergi Usul Kanunun 267. Maddesine göre belirlenen üç farklı emsal fiyat yönteminden biridir.
Emsal fiyat bedelleri sırasıyla uygulanabildiği için ortalama fiyat esasının öncelikle uygulanması gerekir. Eğer bu yöntem uygulanamazsa diğer yöntemler olan maliyet bedel esası ve takdir esası sırasıyla uygulanabilir.
Ortalama fiyat esasına örnek vermek gerekirse, mükellef 1000 adet tuğlayı kendi yaptığı evinde 2022 Ekim ayında kullanmış olsun. Mükellef 2022 yılı Eylül ayında aynı tuğladan üçüncü kişilere 240 adet tanesi 5 TL’den, Agustos ayında ise 251 adet tanesi 4 TL’den tuğla satmış olsun. Bu durumda en az % 25’lik miktar sağlandığı için emsal bedel 4-TL*1000 adet üzerinden 4000-TL olarak hesaplanacaktır.
