Vazgeçilen alacak nedir?
Konkordato veya sulh yoluyla alınmasından vazgeçilen alacaklar, borçlunun ticari defterlerinde özel bir karşılık hesabına kayıt edilir. Bu hesabın muhteviyatı alacaktan vazgeçildiği yılın sonundan başlayarak, üç yıl içinde zararla itfa edilmediği takdirde, başladığı tarihten itibaren 3. yılda kar hesabına aktarılır.
Alacaklı tarafından alınmasından vazgeçilen alacak tutarları borçlu kişi ve kurumlar açısından özel bir karşılık hesabına alınırlar. Vazgeçilen alacak tutarları borçlu açısından geçerli bir terim olup, alacaklı açısından ise değersiz alacak terimi kullanılmaktadır.
Sulh sözleşmesi nasıl yapılmalıdır?
Alacaklı ve borçlu arasında yapılacak olan sulh sözleşmesinin adi yazılı şekilde yapılması geçerli olmayıp, söz konusu sözleşmelerin Noterde yapılması gerekmektedir.
Vazgeçilen alacaklar müessesinden kimler yararlanabilir?
Vazgeçilen alacak tutarlarından özel bir hesapta karşılık ayrılabilmesi olanağından sadece bilanço esasına öre defter tutar mükellefler yararlanabilecektir. Zaten bilanço hesabına göre defter tutmayanlar muhasebe hesapları olmadığı için teknik olarak da özel karşılık ayıramayacaktır.
Vazgeçilen alacakların mahsubu nasıl yapılır?
Vazgeçilen alacaklar, yani borçlular açısından ödenmeyen borçlar, süreli olmaları nedeniyle beyannamede zarar ve indirimlerden önce mahsup edilmelidir. Vazgeçilen alacaklar cari yıl zararıyla mahsup edilebilecektir. Vazgeçilen alacaklar, yani borçlu açısından ödenmeyip te özel fon hesabına alınan borç tutarları, Geçmiş Yıl Zararlarından veya diğer zararlardan mahsup edilemeyecektir.
Örnek; 2018 yılında (A) firması (B) firmasından 100.000-TL alacağını alamamıştır.
Borçlu (B) Firmasının muhasebe kayıtları;
Fon hesabına alınma muhasebe kaydı;
…………../…………………………………………….
320-Satıcılar Hesabı xxxvvv
549-Özel Fonlar xxxvvv
……………………………../…………………………….
Özel fon hesabına alınan tutarın o yılın zararıyla mahsup edilme durumu
……………./……………………………………………….
549-Özel Fonlar Hesabı xxxvvv
690-Dönem Karı veya Zararı xxxvvv
…………………………………../………………………..
Başlangıçta fon hesabına alınan tutar, en geç başladığı yılda dahil olmak üzere 3. yılın sonunda (2020 yılı) kar hesaplarına aktarılmalıdır.
…………./………………………………………………….
549-Özel Fonlar xxxvvv
690-Dönem Karı veya Zararı vb. Hesaplar xxxvvv
…………………………………………./……………………
Bu durumda borçlu (B) şirketi, 549-Özel Fon hesabına aldığı 100.000-TL’yi ve/veya mahsuptan kalan tutarları, 2020 yılında kar/hasılat hesaplarına aktarmalıdır. 2020 yılında kar veya zarar etmesinin bir önemi bulunmamaktadır. Şüpheli ticari alacaklar ile değersiz alacaklarla ilgili ayrıntılı bilgiye buradan ulaşılabilir.
Kaynak: 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu
